حلال استون

حلال استون ساده ترین کتون با فرمول مولکولی (CH3)2CO و یکی از لکه برهاست. این ماده توسط حییم وایزمن کشف شده است. این ماده فرار، بی رنگ و به شدت آتش گیر است و مصرف بسیار زیادی در صنعت به عنوان حلال دارد. یکی از ساده ترین روش های ساخت این ماده تقطیر استات کلسیم است.

حلال استون

 حلال استون یک مایع بی رنگ و قابل اشتعال با بوی منحصر به فرد است که معمولاً در دسته حلال ها قرار می گیرد. استون یک مولکول کتون است که در آن یک گروه کربونیل (C=O) به دو اتم کربن پیوند دارد. این یکی از ساده ترین و مهم ترین کتون ها است و معمولاً به عنوان محصول جانبی سایر فرآیندهای صنعتی مانند تولید فنل یا به عنوان جزئی از سوخت تولید می شود .این ماده یک حلال بسیار متنوع است و به طور گسترده در صنایع مختلف مانند داروسازی، آرایشی و بهداشتی و مواد شیمیایی استفاده می شود. به دلیل خواص انحلال عالی، دامنه حلالیت گسترده، سمیت کم و هزینه نسبی کم، معمولاً به عنوان حلال استفاده می شود. در این مقاله، مروری بر حلال استون، از جمله خواص، کاربردها و ملاحظات ایمنی آن ارائه خواهیم کرد.

خواص حلال استون

استون مایعی فرار و بی رنگ با بوی مشخصی شبیه بوی پاک کننده لاک ناخن است. در آب و همچنین حلال های آلی مختلف مانند اتانول، متانول و کلروفرم قابل اختلاط (قابل مخلوط شدن) است. در نتیجه استون کاربردهای وسیعی در صنایع شیمیایی، دارویی و آرایشی دارد.

یکی از خواص منحصر به فرد استون میزان تبخیر بالای آن است. تبخیر به دلیل نیروهای بین مولکولی ضعیف بین مولکول های استون رخ می دهد که باعث می شود مایع در دمای نسبتاً پایین به حالت گاز تبدیل شود. فرآیند تبخیر آن را تبدیل به یک حلال ایده آل برای تمیز کردن سطوح، چربی زدایی و حل کردن برخی مواد از جمله موم ها، رزین ها و چسب ها می کند.

یکی دیگر از خواص استون این است که بسیار قابل اشتعال است. نقطه اشتعال استون 17- درجه سانتیگراد (1- درجه فارنهایت) و نقطه جوش 56 درجه سانتیگراد (8/132 درجه فارنهایت) است. علاوه بر این، بر اساس سیستم جهانی هماهنگ طبقه بندی و برچسب گذاری مواد شیمیایی، با رتبه بندی اثرات بالقوه سلامتی 3 (متوسط) محرک محسوب می شود.

کاربرد استون به عنوان حلال

خواص منحصر به فرد استون آن را به انتخابی محبوب برای کاربردهای مختلف تبدیل کرده است، از جمله:

1. پاک کننده رنگ و پوشش

استون توانایی حل کردن و حذف انواع مختلف رنگ، لاک و پوشش را دارد که آن را به یک عنصر رایج در پاک کننده های رنگ و پوشش تبدیل می کند. حلال می تواند به سرعت پیوند بین سطح و پوشش را حل کند و حذف آن را تسهیل کند.

2. چربی زدایی

استون یک حلال ایده آل برای چربی زدایی سطوح است. این می تواند به سرعت روغن ها، گریس ها و آلاینده های آلی مختلف را از سطوح حل کرده و از بین ببرد و آن را به یک حلال موثر برای تمیز کردن قطعات ماشین آلات، اجزای خودرو و سایر تجهیزات صنعتی تبدیل کند.

3. استخراج ترکیبات آلی

استون معمولاً در محیط های آزمایشگاهی برای استخراج ترکیبات آلی از مواد جامد استفاده می شود. این یک حلال عالی برای حل کردن ترکیبات آلی مانند چربی‌ها، روغن‌ها و موم‌ها است که می‌توان آن‌ها را با استفاده از روش‌های فیلتراسیون یا سانتریفیوژ از جامد جدا کرد.

4. عامل تمیز کردن

استون به دلیل فراریت بالا و قابلیت انحلال عالی، یک پاک کننده موثر برای از بین بردن لکه ها و لک های سرسخت از سطوح است. معمولاً برای تمیز کردن شیشه، فلز، پلاستیک و سایر مواد در صنایع مختلف استفاده می شود.

5. پاک کننده لاک ناخن

استون همچنین معمولاً به عنوان حلال در پاک کننده های لاک ناخن استفاده می شود. به سرعت پیوند بین لاک و ناخن را از بین می برد و پاک کردن لاک را آسان می کند.

6. مواد تشکیل دهنده در لوازم آرایشی

استون معمولاً به عنوان یک ماده در محصولات آرایشی مختلف از جمله عطرها، لوسیون ها و محصولات مراقبت از مو استفاده می شود. به عنوان یک حلال برای حل کردن مواد فعال و تسهیل اختلاط اجزای مختلف استفاده می شود.

7. داروسازی

استون به عنوان حلال در داروهای مختلف از جمله شربت های سرفه، مسکن ها و داروهای ضد التهاب استفاده می شود. همچنین به عنوان یک حلال در تولید داروهای داخل وریدی برای حل کردن مواد موثره استفاده می شود.

نکات ایمنی هنگام استفاده از حلال استون

هنگام استفاده از استون، رعایت اقدامات احتیاطی زیر برای جلوگیری از خطرات احتمالی ضروری است:

• کار در یک منطقه با تهویه مناسب: استون بسیار فرار است و بوی قوی دارد. برای جلوگیری از استنشاق دود که می تواند باعث تحریک چشم، بینی و گلو شود، کار در یک منطقه با تهویه مناسب بسیار مهم است.
• استفاده از تجهیزات محافظ: هنگام استفاده از استون، پوشیدن تجهیزات حفاظت فردی مناسب مانند دستکش، عینک ایمنی و لباس محافظ برای جلوگیری از تماس یا بلعیدن پوست ضروری است.

• دور از منابع گرما نگهداری شود: استون بسیار قابل اشتعال است و می تواند به سرعت مشتعل شود. دور نگه داشتن حلال از منابع حرارتی مانند شعله های باز، وسایل برقی و سطوح داغ ضروری است.
• در جای خشک و خنک نگهداری شود: استون را در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید و منابع گرما نگهداری کنید. قرار گرفتن در معرض گرما می تواند باعث تبخیر سریع استون شود و خطر آتش سوزی و انفجار را افزایش دهد.
• دفع صحیح: استون یک زباله خطرناک محسوب می شود

جمع بندی

همان طور که در مقاله اشاره شد حلال استون یک ترکیب آلی مایع بی رنگ، بسیار قابل اشتعال و فرار است که به طور گسترده به عنوان یک حلال آپروتیک قطبی شناخته می شود که در صنایع زیادی مورد استفاده قرار میگیرد. استون در طیف گسترده ای از کاربردهای صنعتی، شیمیایی و خانگی، از جمله به عنوان حلال برای مواد مختلف، یک عامل تمیز کننده، یک چربی زدا، یک رقیق کننده رنگ، یک پاک کننده لاک ناخن و غیره استفاده می شود. طبیعت و خواص همه کاره آن، آن را به حلالی ایده آل برای طیف وسیعی از کاربردها در زمینه های مختلف تبدیل کرده است.