سیترات سدیم چیست؟ (7 کاربرد عجیب آن)

محصولات زیادی در دنیای شیمی وجود دارند که سطح کاربرد گسترده‌ای داشته و شاید کسی چیزی از آن‌ها نداند، در حال حاضر سیترات سدیم یکی از این موارد به‌حساب می‌آید.

سیترات سدیم نمک سدیم اسیدسیتریک است. این کریستال سفید، پودر کریستالی یا سفید، کریستال‌های دانه‌ای، کمی رقیق در هوای مرطوب، آزادانه در آب محلول، عملاً در الکل نامحلول است. علاوه‌برآن، می‌توان سیترات سدیم را در دسته‌بندی انعقاد کننده نیز قرار داد. درست مانند یک نگه دارنده مواد غذایی نیز عمل می‌کنند. البته مانند اسیدسیتریک، طعم ترش دارد. از نظر پزشکی به‌عنوان عامل قلیایی کننده استفاده می‌شود. با خنثی‌کردن اسید اضافی در خون و ادرار عمل می‌کند. برای درمان اسیدوز متابولیک نشان‌داده‌شده است. سیترات سدیم تحت عنوان یک عامل قلیایی کننده ادرار در دنیا شناخته می‌شود. پس از جذب برای تولید بی‌کربنات متابولیزه می‌شود. می‌توان از آن برای درمان اسیدوز متابولیک استفاده کرد، جایی که بی‌کربنات تولید شده یون‌های هیدروژن اضافی را در خون بافر می‌کند و pH آن را افزایش می‌دهد. همچنین می‌توان از آن برای قلیایی کردن ادرار با ترویج دفع بی‌کربنات آزاد و در نتیجه یون‌های هیدروژن از طریق ادرار استفاده کرد.

مهم‌ترین کاربردهای سیترات سدیم

بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از منابع معتبر و دانش‌بنیان، تولید این ماده محبوب (سیترات سدیم) بر مبنای استفاده وسیعی که از آن می‌شود، در سال 2020 به 2.39 میلیون تن رسید؛ البته انتظار می‌رود که این نرخ در تولیدات ناخالص بیش از این هم باشد، از طرفی می‌توان گفت که عدد بالاتر رفته و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2026 تولید سیترات سدیم به 2.91 میلیون تن افزایش یابد. سیترات سدیم یک انتخاب مهم برای صنعت و بخش تولید است. این ماده فوق‌العاده البته دامنه استفاده فوق‌العاده وسیعی دارد و یکی از شناخته‌شده‌ترین محصولات موجود در فرمول انواع مواد غذایی و صنعتی به‌حساب می‌آید. در حال حاضر شما امکان خرید سیترات سدیم را در بازار ایران از طریق مجموعه دیجی شیمی خواهید داشت. این فروشگاه در حال حاضر یکی از معتبرترین مراکز تهیه سیترات سدیم می‌باشد. البته که یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این فروشگاه، امکان تهیه در حجم‌های بالاتر و ویژه استفاده‌های صنعتی است. صنعت داروسازی 12 درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص می‌دهد، درحالی‌که 70 درصد آن توسط صنایع غذایی استفاده می‌شود. این نشان می‌دهد که این اسید یکی از عوامل مؤثر و کلیدی در تولید انواع فراوری‌ها می‌باشد.

طعم‌دهنده در خوراکی‌ها

سیترات سدیم دقیقاً اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین طعم‌دهنده در انواع مواد خوراکی خواهد بود که شما در سبد مصرفی خود، روزانه تهیه می‌کنید. سیترات سدیم به‌عنوان طعم‌دهنده در انواع خوراکی‌ها، نوشابه‌ها و همین‌طور ترشیجات مورداستفاده قرار می‌گیرد، ژلاتین، ماست، مربا و همین‌طور انواع فرآورده‌های لبنی به‌صورت ویژه‌ای به سیترات سدیم نیاز خواهند داشت. ازاین‌رو یکی از فرمول‌های محبوب برای این شرکت‌ها به‌حساب می‌آید که می‌توان حساب ویژه‌ای روی آن باز کرد.

بافر برای تنظیم اسید غذا

درصورتی‌که نرخ اسید در یک خوراکی خیلی بالا باشد، می‌توان از سیترات سدیم برای تنظیم pH استفاده کرد. در صنعت پزشکی نیز این ماده استفاده‌های زیادی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. سیترات سدیم اصلی‌ترین و مهم‌ترین کنترلر برای مدیریت میزان اسیدیته در خوراکی‌ها خواهد بود. البته نرخ و میزان استفاده از آن باید کاملاً دقیق و مطابق آزمایش‌ها باشد. در غیر این صورت می‌تواند حتی خطرساز هم باشد.

کیفیت یون فلزی

کیلاسیون فرایند پیوند یون‌ها یا مولکول‌های موجود لیگاند به یک اتم یا یون فلز مرکزی از طریق پیوند هماهنگی غیر حلقوی یا حلقه‌مانند است. لیگاند یک مولکول یا یون با دو یا چند اتم است که می‌تواند به‌راحتی دو الکترون را برای تشکیل یک پیوند کووالانسی اهدا کند. از این ماده به‌عنوان کیلیت نیز استفاده می‌شود که البته کاربرد آن را در صنایع فلز و فولاد و یا طلاکاری نیز بسیار گسترده می‌کند، در ادامه بیشتر دراین‌خصوص توضیح خواهیم داد.

نگه دارنده

درصورتی‌که قصد تولید یک ماده غذایی با تاریخ انقضا باشد، این ماده می‌تواند به‌عنوان نگه دارنده عمل کند. شرکت‌های بزرگ و تولیدکنندگان انواع مواد غذایی با تاریخ انقضای بلندمدت، از جمله مشتریان پروپاقرص این اسید هستند.

امولسیفایری بی‌نقص!

درصورتی‌که فرایند تولید پنیر را بدانید، احتمالاً به‌خوبی این موضوع را از نظر تئوری درک می‌کنید که روغن از پروتئین نباید جدا شود. برای انجام این پروسه در فراوری پنیر از سیترات سدیم استفاده می‌شود.

آبکاری فلزات

آبکاری فلزات نیاز به یک ترکیب ثابت و مؤثر به‌عنوان جلوگیرند از ایجاد ساختار قلیایی نیاز دارد، سیترات سدیم به‌صورت ویژه‌ای می‌تواند این نقش کلیدی، مهم و اساسی را ایفا کند. علاوه‌برآن، یکی از بهترین مواد برای ازبین‌بردن نقش و نگارهای باقی‌مانده از انجام فعالیت‌های شیمایی و همین‌طور حرارت‌دهی به فلزات محسوب می‌شود.

کاربردهای وسیع در پزشکی

عملکرد اسیدسیتریک به دلیل سه گروه کربوکسیلیک و یک گروه هیدروکسیل آن است. این گزینه امکان استفاده از آن را در بسیاری از موارد، از جمله توانایی آن در استفاده به‌عنوان یک اتصال‌دهنده برای تشکیل پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر و به‌عنوان سازنده در کاربردهای هم آمورف و هم کریستال، فراهم می‌کند. استفاده اصلی از این ماده در صنایع پیراپزشکی و ساخت مواد شیمایی و همین‌طور ترکیبات دارویی است. علاوه‌برآن، یکی از حوزه‌های مهم استفاده از این اسید، جلوگیری از بروز نقرس و همین‌طور سنگ کلیه در بدن است. استفاده از این ترکیب و اسیدسیتریک سبب می‌شود که سنگ‌های کلیه و همین‌طور مشکلات کلیوی هرچه زودتر در بدن از بین برود. برای بیمارانی که دچار مشکلات دفع ادرار و بالابودن اسید ادرار هستند نیز ترکیبات دارویی توصیه می‌شود که بخشی از آن، شامل  این ماده مهم شیمایی خواهد بود.

وابستگی صنعت مواد بهداشتی و آرایشی به این ترکیب!

شرکت‌های بزرگ و کوچک تولیدکننده لوازم بهداشتی، شوینده، صابون و شامپو، پودرهای لباسشویی و مایع ظرفشویی و... از جمله اصلی‌ترین پیش‌نیازهای خود را در بخش تولید، سیترات سدیم معرفی کرده‌اند. البته خارج از مباحث کاربردهای ویژه، لازم دانستیم که به‌صورت مفصل در مورداستفاده‌های سیترات سدیم صحبت کنیم. یکی از اولین این استفاده‌ها، کنترل pH و همین‌طور جلوگیری از تخریب در انواع صابون، شامپو، مواد آرایشی و بهداشتی و... است. در واقع سیترات سدیم به‌عنوان یک شالوده اصلی در پاک‌کننده‌ها و شوینده‌های ماشینی و دستی مورداستفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان پاک‌کننده، نگه دارنده، بافر کننده، تنظیم‌کننده نرخ اسیدیته و همین‌طور برای جلوگیری از بروز انعقاد خون، یکی از انتخاب‌های اصلی خواهد بود. حوزه پزشکی در صدر، به‌صورت ویژه‌ای به بهره‌برداری از سیترات سدیم وابسته است.

جمع‌بندی نهایی

به همین منوال و دامنه وسیع استفاده‌ها از این ترکیب و ماده شیمایی، می‌توان حدس زد که کیفیت آن اهمیت ویژه‌ای دارد. شرکت‌های کوچک و بزرگ زیادی در دنیا و ایران در زمینه تولید و ساخت سیترات سدیم فعالیت می‌کنند. سیترات سدیم می‌تواند یک انتخاب عالی و یک جایگزین برای بسیاری از این دامنه‌های کاربرد باشد. چون در برخی موارد، شرکت‌ها به دلیل کاهش هزینه‌ها، ترجیح می‌دهند ترکیبات خود را تغییر دهند، در نتیجه معرفی سیترات سدیم به آن‌ها می‌تواند این مشکل را تا حد زیادی حل کند. سیترات سدیم در حجم‌های مختلف تولید می‌شود؛ برخی شرکت‌ها آن را به‌صورت مستقیم عرضه می‌کنند که در این صورت حتی قیمت برای مصرف‌کننده نیز کم‌تر می‌شود. بهره‌گیری از سیترات سدیم در صنعت پزشکی، تولید مواد شیمایی، چرم، روکش‌ها، جوهرها و رنگ‌ها، کار با فلزات، استخراج، حفاری‌های نفت و... سبب شده است که ارزش فوق‌العاده‌ای در بازارهای جهانی پیدا کند. در حال حاضر دیجی شیمی سرویس یکی از عرضه‌کنندگان معتبر ترکیبات سیترات سدیم در بازار کشور است. شما می‌توانید این ماده را در پک‌های یک کیلوگرمی با مناسب‌ترین قیمت از دیجی شیمی سرویس تهیه کنید.