الکل متانول چیست ؟
متانول از جمله ساده ترین الکل هاست این الکل با فرمول شیمیایی CH3OH شناخته می شود.
آیا می دانید متانول چه نام های دیگری دارد ؟ لازم به ذکر است بدانید متانول را متیل الکل، الکل متیلیک، کاربینول و الکل چوب نیز می نامند.
اسامی انگلیسی متانول : Methanol, Hydroxymethane, Methyl, Wood alcohol, Methylic alcohol, Methyl Hydrate, Metyl alcohol.
در تولید الکل متانول روش های مختلفی وجود دارد که تمام تکنیک ها و روش ها در مقاله تولید الکل متانول توضیح داده شده است.
معرض بیش از حد می تواند باعث مرگ شود. کارگران ممکن است با قرار گرفتن در معرض متیل الکل آسیب ببینند. میزان آسیب بستگی به دوز، مدت زمان و کار انجام شده دارد.
متیل الکل در بسیاری از صنایع استفاده می شود. در حلال ها، یخ زداها، و ساخت پلاستیک، پلی استر و سایر مواد شیمیایی استفاده می شود. چند نمونه از کارگرانی که در معرض خطر قرار گرفتن در معرض متیل الکل هستند عبارتند از:
کارگران کارخانه در کارخانه هایی که پلاستیک تولید می کنند کارگران حمل و نقل در معرض یخ زدگی وسایل نقلیه کارگرانی که در صنایع سوخت جایگزین کار می کنند کارگرانی که در معرض برخی از حلال ها یا مواد پاک کننده هستند در ادامه با جزئیات بیشتری در مورد این الکل میپردازیم با ما همراه باشید.
نقطه جوش متانول
یکی از سوال های مهم در مورد متانول نقطه جوش آن است که لازم است بدانید نقطه جوش متانول 7/64 درجه سانتی گراد است.
مسمومیت متانول
مسمومیت با الکل یکی از شایع ترین انواع مسمومیت هاست. با توجه به عوارض بسیار خطرناک و در برخی موارد برگشت ناپذیر مسمومیت اتفاقی بامتانول، مدیریت و درمان فوری آن حائز اهمیت است و هر پزشکی در سطوح اولیه ارائه خدمات درمانی، باید با نحوه مدیریت مواقع اضطراری مسمومیت با الکل آشنا باشد.
با توجه به افزایش شیوع مصرف الکل در سال های اخیر، مسمومیت با الکل از جمله شایع ترین موارد مسمومیت دارویی در اورژانس ها به شمار می آید. سه ترکیب مسمومیت زای شایع الکل شامل اتانول، متانول و اتیلن گلیکول می باشند.
متانول (الکل چوب)
متانول در صنعت به عنوان حلال رنگ، جلا دهنده، لاک، مایعات ظهور فیلم و مایع شیشه شوی مورد استفاده قرار می گیرد. متانول در جریان تقطیر الکل از کشمش در خانه ها در کنار اتانول تولید می شود. به همین دلیل مسمومیت آن در نوشیدنی های الکلی دست ساز بیشتر دیده می شود و یکی از علل مهم اختلال بینایی و کوری به حساب می آید. مسمومیت اتفاقی با متانول، حتی ممکن است در هنگام استفاده از عرقیجات گیاهی دارویی نیز دیده شود.
پاتوفیزیولوژی سم شناسی
متانول پس از مصرف در عرض 30 تا 60 دقیقه به حداکثر سطح پلاسمایی خود می رسد. بدون درمان، سطح کشنده آن 1 gr/kg و دوز مسبب کوری حداقل 24 گرم یا 30 میلی لیتر است.
متابولیسم متانول درکبد توسط ADH انجام می شودکه منجر به تولید فرمالین و سپس اسید فرمیک می گردد. اسید فرمیک متابولیت اصلی، مسئول ایجاد اسیدوز متابولیک و مسمومیت ناشی از متانول می باشد. با توجه به اینکه آنزیم ADH تمایل بیشتری به اتانول دارد، اتانول در درمان مسمومیت با متانول مورد استفاده قرار می گیرد.
کوری ناشی از متانول به دلیل تولید موضعی فرمالدئید در شبکیه و آسیب عصب بینایی اتفاق می افتد. نیمه عمر متانول 52 ساعت است و اگر در این مدت اثرات آن با تجویز برطرف شود ماده به طور کامل از کلیه ها دفع می شود و خطرات آن کاهش می یابد.
علایم و نشانه های بالینی
علایم اصلی شامل سرگیجه، تهوع، درد شدید در ناحیه شکم، اسهال، بیقراری، تنگی نفس، اندام های سرد و مرطوب، تاری دید، پرخونی دیسک اپتیک و در نهایت آسیب شدید بینایی و کوری می باشد.
تریاد تیپیک مسمومیت با متانول شامل دپرسیون CNS، تغییرات بینایی و اسیدوز متابولیک است. شدت مسمومیت با بیشتر میزان اسیدوز ارتباط دارد تا با سطح متانول.
شروع علایم مسمومیت با متانول به 12 تا 24 ساعت زمان نیاز دارد، زیرا آثار سمی آن ناشی از متابولیت های توکسیک متانول هستند نه خود متانول. بنابراین ممکن است در ساعات اولیه، اسیدوز متابولیک وجود نداشته باشد.
از دیگر علائم مسمومیت با متانول به ویژه در مراحل آخر، مردمک های دیلاته بدون پاسخ به نور، آژیتاسیون و هالوسیناسیون، ادم و رنگ پریدگی ماکولا، تشنج های مداوم و مقاوم، آپنه، پانکراتیت، میوگلوبینوری و نارسایی کلیوی ناشی از آن و در نهایتنارسایی حاد قلبی و شوک می باشد. متانول با ایجاد نکروز دو طرفه پوتامن، می تواند باعث پارکسینونیسم شود.
برای دانلود توضیحات تکمیلی متانول بصورت PDF کلیک کنید!
یافته های آزمایشگاهی و تشخیص پزشکی
بهترین راه تشخیص، اندازه گیری سطح خونی متانول می باشد. در سطوح کمتر از 20 میلی گرم در دسی لیتر، بیمار بدون علامت است. علایم عصبی در سطوح بالاتر ظاهر می شوند. سطوح بالای 50 با تظاهرات چشمی ظاهر می شود و سطوح بالای 50 با تظاهرات چشمی ظاهر می شود و سطوح بالای 200 – 150 با افزایش مرگ و میر همراه است.
درمان مسمومیت با متانول
در صورتی که شک به مسمومیت با متانول کردید درمان باید بلافاصله انجام شود و هرگز نباید فرصتی را برای دریافت سطح سرمی متانول از دست داد.
اولین اقدام ارزیابی سریع اولیه (A,BC) می باشد. شست و شوی معده تنها ممکن است در یک ساعت اول بعد از مصرف مؤثر باشد و استفاده از شارکول با توجه به جذب سریع آن بی تاثیر است. تجویز فومپیزول 4-MP دو بار در روز با مهار صد در صد آنزیم ADH، مانع از تبدیل متانول به فرمالدئید می شود.
در مقاله مسمومیت با الکل متانول تمام حالت هایی که ممکن است در برخورد با الکل متانول مسموم شوید را بیان کرده ایم و بعضا روش هایی برای مقابله با مسمویت را هم گفته ایم.
یک آزمایش جالب از الکل متانول ببینید!:
تفاوت الکل متانول و اتانول در چیست ؟
مهم ترین فرق این دو نوع الکل در فرمول شیمیایی آنهاست فرمول متانول الکل CH3OH و الکل اتانول CH3CH2OH می باشد.
در واقع الکل متانول خصلت قطبی بیشتری نسبت به اتانول دارد و اتانول نیمه قطبی محسوب می شود.
آپدیت مقاله متانول
نکات ایمنی هنگام استفاده از متانول
متانول یک ماده بسیار سمی و قابل اشتعال است که برای اطمینان از ایمنی نیاز به رسیدگی دقیق دارد. اگر از اتانول در آزمایشگاه های صنعتی و دیگر زمینه ها استفاده می کنید باید نکات ایمنی و شرایط استفاده از این ماده را رعایت نمایید تا دچار مشکلات جسمی نشوید. در ادامه به برخی از نکات ایمنی اشاره خواهیم کرد.
- هنگام کار با متانول، همیشه از تجهیزات ایمنی آزمایشگاهی یا صنعتی، از جمله عینک ایمنی، دستکش، روپوش آزمایشگاهی و کفش های بسته استفاده کنید.
- برای جلوگیری از استنشاق بخارات متانول، کارهای مربوط به متانول را در یک هود یا محل تهویه مناسب انجام دهید.
- متانول را از شعله های باز، جرقه ها یا هر منبع احتمالی احتراق دور نگه دارید. متانول بسیار قابل اشتعال است و می تواند به راحتی مشتعل شود.
- متانول را در ظرف مشخص و دارای برچسب نگهداری کنید و آن را در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید. اطمینان حاصل کنید که ظروف محکم بسته شده اند تا از نشت یا تبخیر جلوگیری شود.
- تماس پوست با متانول را به حداقل برسانید. در صورت تماس، بلافاصله ناحیه آسیب دیده را با آب و صابون فراوان بشویید. در صورت تداوم تحریک یا علائم، به دنبال مراقبت پزشکی باشید.
- از متانول با احتیاط و فقط برای هدف مورد نظر استفاده کنید. از مصرف، استنشاق یا تماس آن با چشم، دهان یا سایر غشاهای مخاطی خودداری کنید.
- هرگز از دهان خود برای پیپت کردن متانول یا هر ماده شیمیایی دیگر استفاده نکنید. از تجهیزات آزمایشگاهی مناسب مانند پیپت یا دیسپنسر استفاده کنید.
- در صورت مواجهه تصادفی با متانول، اطمینان حاصل کنید که یک ایستگاه شستشوی چشم و دوش ایمنی در نزدیکی شما وجود دارد. مکان آنها و نحوه استفاده از آنها را بشناسید.
- هنگام تهیه محلول با متانول، همیشه متانول را به آرامی به آب اضافه کنید (نه برعکس) تا از پاشش یا تولید گرمای بیش از حد جلوگیری شود.
- ضایعات متانول را با رعایت دستورالعمل ها و مقررات دفع زباله های خطرناک دفع کنید. از ریختن متانول در زهکشی ها یا داخل محیط خودداری کنید.
- با روش های اضطراری برای قرار گرفتن در معرض متانول یا حوادث، از جمله نحوه احضار کمک پزشکی و پشتیبانی آتش نشانی آشنا شوید.
- اطمینان حاصل کنید که هر فردی که با متانول کار می کند، در زمینه حمل، نگهداری و دفع ایمن آن آموزش کافی دیده است.
- متانول را دور از عوامل اکسید کننده قوی و مواد شیمیایی ناسازگار نگهداری کنید تا از واکنش های بالقوه خطرناک جلوگیری کنید.
پیروی از این نکات ایمنی و رعایت پروتکل های مناسب در هنگام کار با متانول برای جلوگیری از حوادث، محافظت از خود و دیگران و اطمینان از محیط کار ایمن ضروری است. هنگام کار با مواد شیمیایی خطرناک مانند متانول، همیشه با دستورالعمل ها و مقررات ایمنی سازمان خود مشورت کنید. 
جمع بندی
متانول، یک ترکیب همه کاره با تاریخچه غنی و کاربردهای متنوع، نقش مهمی در صنعت، شیمی و زندگی روزمره دارد. خواص و کاربردهای بالقوه آن، آن را به موضوعی برای اکتشاف مداوم تبدیل می‌کند که هم مزایا و هم چالش‌هایی را در نظر می‌گیرد. با پیشرفت تکنولوژی و تغییر اولویت های زیست محیطی، جایگاه متانول در چشم انداز جهانی به تکامل خود ادامه خواهد داد.