آب اکسیژنه چیست؟ 14 کاربرد بی نظیر آن
آب اکسیژنه چیست و یا هیدروژن پراکسید مایعی بی‌رنگ، شفاف، در مواردی به رنگ آبی خیلی روشن و بسیار پرکاربرد در زندگی روزمره ما است. بسیاری از ما آب اکسیژنه را برای موارد گوناگون مورد مصرف قرار می‌دهیم، اما شاید آشنایی لازم را با نام و ویژگی‌های آن نداشته باشیم. بیش از یک قرن است که از کشف فواید بی‌بدیل آب اکسیژنه می‌گذرد و از آن روز به بعد برای مقاصد گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب بوی خاصی دارد که شاید قبلا آن را استشمام کرده باشید و به هر میزان که بخواهید با آب ترکیب می‌شود.
صنایع گوناگونی از وجود هیدروژن پراکسید بهره می‌برند که از جمله آنها می‌توان به صنایع غذایی اشاره کرد. در واقع می‌توان آب اکسیژنه را یکی از پرکاربردترین و سودمندترین مواد شیمایی در نظر گرفت که از صنایعی نظیر نفت، گاز و پتروشیمی، تا خانه‌های ما به آن احتیاج دارند. اگر قصد خرید آب اکسیژنه را با قیمت مناسب دارید، از فروشگاه دیجی شیمی دیدن فرمایید. در ادامه به بررسی اطلاعات مفیدی درباره آب اکسیژنه، از جمله کاربرد و ویژگی‌های منحصر به فرد آن، خواهیم پرداخت. با ادامه مطلب همراه باشید.
آب اکسیژنه چیست؟
هیدروژن پراکسید که در بازار و خارج از آزمایشگاه به آب اکسیژنه معروف است یک ترکیب شیمیایی است که کاربردهای فراوانی نیز دارد. فرمول این ترکیب H2O2 است و به شکل آب بی‌رنگ و یا آبی بسیار ملایم دیده می‌شود. چگالی آب اکسیژنه از آب بیشتر است و با نسبت‌های گوناگونی با آن ترکیب می‌شود. هیدروژن پراکسید به راحتی اکسیژن فعال خود را در واکنش‌ها از دست داده و تبدیل به آب خالص می‌شود. آب اکسیژنه را می‌توان ساده‌ترین پراکسید موجود در آزمایشگاه در نظر گرفت که دارای پیوند یگانه اکسیژن-اکسیژن می‌باشد. همین پیوند یگانه نیز موجب پدیدار شدن ویژگی‌های آب اکسیژنه شده است.
این مایع شیمیایی بسیار حساس است. به عبارت دیگر، آب اکسیژنه به شدت واکنش‌پذیر بوده و در مجاورت نور آفتاب میزان واکنش‌پذیری آن افزایش می‌یابد. از همین رو، هیدروژن پراکسید را در شرایط خاصی نگهداری می‌کنند. به طور کلی، نگهداری طولانی مدت آب اکسیژنه امکان‌پذیر نیست و باید در مدت کوتاهی به مصرف برسد. هیدروژن پراکسید را همچنین می‌توان در بافت‌های زیستی، مثل بافت جانوری و یا گیاهی نیز مشاهده کرد. هیدروژن پراکسید را می‌توان برای مقاصد گوناگونی، از جمله ضد عفونی کردن و از بین بردن لکه‌های لباس نیز مورد استفاده قرار داد.
کاربردهای آب اکسیژنه
همانطور که اشاره کردیم، هیدروژن پراکسید و یا آب اکسیژنه ویژگی‌های خاصی دارد که همین ویژگی‌ها آن را به مایعی پر کاربرد تبدیل می‌کند. یکی از اصلی‌ترین خواص آب اکسیژنه توانایی آن در اکسید کردن است. آب اکسیژنه همچنین در دسته سفید‌کننده‌های قوی قرار می‌گیرد که هم در صنعت و زندگی روزمره مصارف گوناگونی دارد. احتمالا بوی آب اکسیژنه به مشام بسیاری از ما خورده است، بی‌آنکه از نام و یا ویژگی‌های آن اطلاعات داشته باشیم.
تنها تفاوت هیدروژن پراکسید با آب معمولی یک مولکول اکسیژن می‌باشد که ممکن است در واکنش‌های مختلف از دست برود. همین یک مولکول اکسیژن به هیدروژن پراکسید خاصیت اکسید کنندگی، ضد عفونی کنندگی و سفید کنندگی می‌بخشد. اگر قصد دارید از مهمترین کاربردهای آب اکسیژنه مطلع شوید، با ادامه این مطلب همراه باشید.
-
کاربرد آب اکسیژنه به عنوان ماده سفید کننده
همانطور که گفتیم، آب اکسیژنه در دسته سفید‌کننده‌ها قرار می‌گیرد. این مایع طی واکنش با مولکول‌های آلی موجب تشکیل پراکسید‌های آلی می‌شود و به عنوان یک سفید‌کننده عمل می‌کند. هیدروژن پراکسید را در صنعت کاغذسازی و برای از بین بردن رنگ خمیر چوب و همچنین به عنوان یک بلیچینگ برای ملانین مو مورد استفاده قرار می‌دهند. وقتی در هر صنعت و فعالیتی به یک مایع سفید‌کننده قوی نیاز باشد، آب اکسیژنه بهترین کاربرد را دارد. فقط به خاطر بسپارید که آب اکسیژنه خاصیت خود را خیلی زود از دست می‌دهد و ممکن است بعد از مدتی کارایی لازم را نداشته باشد.
-
کاربرد هیدروژن پراکسید به عنوان ماده ضد عفونی کننده
بله، آب اکسیژنه خاصیت ضد عفونی کنندگی نیز دارد، به همین جهت در مواردی که به از بین بردن ویروس‌ها، باکتری‌ها و میکروب‌ها نیاز باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. آب اکسیژنه با درجه خلوص ۳ درصد یک مایع ضد عفونی‌کننده بی‌خطر است که با راحتی در بازار نیز به فروش می‌رسد. البته فراموش نکنید آب اکسیژنه گاهی قدرت بالایی دارد و برخی از سطوح را از بین می‌برد، زیرا این مایع یک نوع اسید ضعیف است که ممکن است با هر سطحی سازگار نباشد. در روزگاران قدیم، از آب اکسیژنه برای ضد عفونی کردن زخم نیز بهره می‌بردند. اما این مایع می‌تواند روند بهبودی زخم را نیز کاهش دهد و خود باعث خوردگی پوست شود.
-
کاربرد هیدروژن پراکسید به عنوان شوینده
در برخی از شوینده‌های لباس و ماشین لباسشویی از آب اکسیژنه به عنوان یک سفید‌کننده ضعیف استفاده می‌کنند. اگر به ترکیبات نوشته شده روی برخی از پودر‌ها و یا مایع ماشین لباس شویی دقت کنید، نام هیدروژن پراکسید را خواهید دید. آب اکسیژنه بعد از حل شدن در آب واکنش نشان داده و کربنات سدیم را آزاد می‌کند. این ماده نیز به عنوان سفید‌کننده‌ی بسیار ضعیف هنگام شستن لباس‌ها و الیاف عمل می‌کند.
-
کاربرد آب اکسیژنه در سلامت گیاهان
تعداد زیادی از گیاهانی که در باغ‌های هیدروپونیک نگهداری می‌شوند به آب اکسیژنه برای رشد نیاز دارند. در واقع هیدروژن پراکسید اکسیژن لازم را برای بقای گیاه تأمین می‌نماید. از طرفی دیگر، خاصیت ضد عفونی‌کننده آب اکسیژنه باعث شده تا به عنوان یک ماده ضد قارچ در تأمین سلامت گیاه و از بین بردن برخی از بیماری‌ها مؤثر باشد. وقتی به گیاه آب می‌دهید، در واقع به ریشه‌های آن اکسیژن می‌رسانید. با اضافه کردن آب اکسیژنه شما به بهبود سطح اکسیژن مورد نیاز برای گیاه کمک خواهید کرد. همچنین با وجود هیدروژن پراکسید باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها دیگر موجب به خطر افتادن سلامت گیاه نخواهند شد. به طور کلی آب اکسیژنه ترکیب شیمیایی مؤثر در کشاورزی و از بین بردن آفات محسوب می‌شود.
-
کاربرد آب اکسیژنه در صنایع آرایشی و بهداشتی
همانطور که می‌دانید آب اکسیژنه کاربردهای زیادی دارد و یکی از این کاربردها در صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی است. لوازم بهداشتی و آرایشی باید از بهداشت خوبی برخوردار باشند، به همین جهت از موادی در آنها استفاده می‌کنند که میزان رشد میکروارگانیسم‌ها را به حداقل برسانند.ترکیب شیمیایی آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید به از بین رفتن میکروب‌ها و ویروس‌ها در لوازم آرایشی و بهداشتی کمک می‌کند. به همین جهت یکی از صنایعی که بیشترین بهره را از فواید آب اکسیژنه می‌برد، صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی است.
-
کاربرد هیدروژن پراکسید در صنعت نساجی
انواع الیاف مصنوعی و طبیعی در صنعت نساجی مورد استفاده قرار می‌گیرند که با استفاده از آب اکسیژنه به رنگ سفید در می‌آیند. آب اکسیژنه به الیافی همچون پشم، ابریشم، کتان و پنبه درخشش بالایی می‌بخشد و به جلوه زیباتر آنها کمک می‌کند. جالب است بدانید آب اکسیژنه هیچ آسیبی به بافت این الیاف نمی‌زند. به همین جهت آب اکسیژنه یکی از ترکیبات پرکاربرد در صنعت نساجی به شمار می‌رود که تقریبا جایگزین خاصی برای آن وجود ندارد. آب اکسیژنه را برای ضدعفونی کردن و تصفیه فاضلاب تولید شده در صنعت نساجی نیز مورد استفاده قرار می دهند.
-
کاربرد آب اکسیژنه در کشاورزی
از دیگر کاربردهای آب اکسیژنه می‌توان به موارد مصرف آن در صنعت کشاورزی اشاره کرد. هیدروژن پراکسید به رفع آفات و حشرات در محصولات زراعی کمک می‌کند. برای استفاده از آب اکسیژنه به منظور از بین بردن آفات باید دوز مناسبی را انتخاب کنید. زیرا در غیر این صورت ممکن است به گیاهان خود آسیب بزنید. همچنین همانطور که پیشتر توضیح دادیم، وجود آب اکسیژنه در آبیاری محصولات کمک می‌کند تا گیاهان اکسیژن بیشتری دریافت کنند. کشاورزان همچنین از آب اکسیژنه برای افزایش میزان ریشه گیاه استفاده می‌کنند. زیرا این ترکیب شیمیایی قارچ‌ها و بیماری‌های موجود در خاک و ریشه گیاه را به خوبی از بین می‌برد. کاربرد هیدروژن پراکسید در صنعت کشاورزی پیشینه‌ای طولانی و بسیار گسترده دارد.
-
کاربرد آب اکسیژن در صنعت دام و طیور
سیستم‌هایی که برای تامین آب آشامیدنی دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرند توسط آب اکسیژنه ضدعفونی می‌شوند. این کار به افزایش میزان شیردهی دام، افزایش تعداد تخم مرغ‌ها و کاهش شیوع بیماری در میان دام و طیور کمک شایانی می‌نماید. استفاده مکرر از آنتی بیوتیک‌ها ممکن است به دام و طیور آسیب بزند. اما استفاده درست و به موقع از آب اکسیژنه باعث می‌شود بیماری در میان این دام و طیور شیوع پیدا نکند. حتی برخی از تحقیقات ثابت می‌کنند وجود آب اکسیژنه درسیستم‌های تامین آب آشامیدنی دام و طیور موجب بالا رفتن سطح اکسیژن خون می‌شود. آب اکسیژنه دامداری‌ها را در مقابل تعداد کثیری از ویروس‌ها و باکتری‌ها مقاوم می‌سازد و به همین جهت کاربرد گسترده‌ای در صنعت دام و طیور دارد.
-
کاربرد آب اکسیژنه در پزشکی و داروها
کاربرد هیدروژن پراکسید چنان گسترده است که راه خود را به صنعت پزشکی و داروسازی نیز باز می‌کند. از آنجایی که آب اکسیژنه یک آنتی باکتریال بسیار کاربردی محسوب می‌شود، می‌توان از آن در حوزه پزشکی به کرات استفاده کرد. پزشکان از آب اکسیژنه برای ضدعفونی کردن جای سوختگی زخم‌ها و عفونت‌ها استفاده می‌کنند. البته آب اکسیژنه برای زخم‌ها و سوختگی‌های عمیق کاربرد چندانی ندارد و بهتر است که استفاده از آن را برای چنین مواردی فراموش کنید.
آب اکسیژنه در تولید انواع خمیر دندان و دهانشویه نیز کاربرد دارد. این نوع از خمیر دندان‌ها و دهانشویه‌ها به از بین رفتن بیماری‌های لثه کمک می‌کنند و سوزش و التهابات لثه‌ای را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. فراموش نکنید استفاده از آب اکسیژنه برای جای گزش حشرات و زخم‌های عمیق اصلا فکر خوبی نیست.
-
استفاده از آب اکسیژنه در معادن
معمولاً مواد معدنی به شکل سنگی ناخالص در معادن و از زمین استخراج می‌شوند. ناخالصی‌های سنگ‌های معدنی مثل سولفید‌ها نیز برای جدا شدن مقاومت زیادی به خرج می‌دهند. جدا کردن این ناخالصی‌ها به روش مکانیکی و با ابزار نیز پروسه‌ای پیچیده، زمان بر و دشوار است، همچنین طی این پروسه بخشی از سنگ اصلی نیز از بین خواهد رفت. به همین دلیل در صنعت و معدن از هیدروژن پراکسید برای جدا کردن ناخالصی‌ها از سنگ معدنی استفاده می‌کنند.
زیرا این ماده خاصیت اکسیداسیون دارد و برای از بین بردن ناخالصی‌هایی همچون مس بسیار مناسب است. طلا و اورانیوم از جمله سنگ‌های معدنی ارزشمندی هستند که با استفاده از هیدروژن پراکسید به استخراج می‌رسند. در واقع آب اکسیژنه ناخالصی‌های این سنگ‌ها را جدا می‌کند و از بین می‌برد.
-
کاربرد آب اکسیژنه برای سفید کردن قند و شکر
بار‌ها و بار‌ها به شکل کریستالی قند و شکر نگاه کرده‌اید، اما آیا تا به حال این سفیدی کریستال شکل برای شما سؤال برانگیز بوده است؟ آب اکسژنه یکی از بهترین و بی‌خطر‌ترین سفید‌کننده‌ها محسوب می‌شود و همین خاصیت نیز باعث شده تا به طور گسترده‌ای در فرآیند سفید کردن قند و شکر مورد استفاده قرار بگیرد. هیدروژن پراکسید یا آب اکسیژنه ماده‌ای غیر سمی و بی‌خطر است که استفاده از آن برای مواد خوراکی مانعی ندارد. همچنین این ماده شیمیایی قیمت مناسبی دارد و به همین جهت هزینه سفید کردن قند و شکر را کاهش می‌دهد.
-
استفاده از هیدروژن پراکسید در کاغذسازی
همانطور که می‌دانید، ماده اولیه برای تولید کاغذ چوب است و از ابتدا رنگ سفید ندارد. ماده‌ای که در فرآیند تولید کاغذ به عنوان سفید‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد آب اکسیژنه است. در این پروسه، چوب را به شکل خمیر در می‌آورند و سپس آن را با هیدروژن پراکسید و یا آب اکسیژنه سفید می‌کنند که حاصل آن کاغذ سفیدی است که در دسترس همگان قرار می‌گیرد. آب اکسیژنه یک سفید‌کننده‌ی مقرون به صرفه است که هزینه‌های تولید کاغذ را کاهش می‌دهد.
همچنین در مواردی که کاغذ‌های باطله را برای بازیافت مورد استفاده قرار می‌دهند، آب اکسیژنه مسئول سفید کردن و از بین بردن جوهر روی کاغذ است. در واقع هیدروژن پراکسید یک جوهرزدای پر کاربرد است که در صنعت تولید کاغذ نیز مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرد.
-
استفاده از آب اکسیژنه برای تصفیه آب و فاضلاب
تصفیه آب فرآیندی ضروری برای بقای انسان‌ها و موجودات زنده محسوب می‌شود. اگر میزان مصرف آب برای هر نفر را در دنیا در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم بدون تصفیه آب و فاضلاب خیلی زود کمبود آب به یک معضل جهانی تبدیل خواهد شد. هیدروژن یکی از همان ترکیبات شیمیایی پر کاربرد است که در فرآیند تصفیه آب نیز به کمک انسان‌ها می‌آید. همانطور که می‌دانید خاصیت ضد عفونی کنندگی آب اکسیژنه آن را به قاتل باکتری‌ها و میکروب‌ها تبدیل می‌کند.
از همین رو، هیدروژن پراکسید را برای از بین بردن مواد مضر موجود در آب، مثل روی و مس، مورد استفاده قرار می‌دهند. آب اکسیژنه پس از ضد عفونی کردن آب به اجزای تشکیل دهنده خود، یعنی هیدروژن و اکسیژن تبدیل می‌شود. از این رو خطری برای سلامت انسان نخواهد داشت. این ماده را می‌توان جایگزین مناسبی برای کلر دانست، چرا که نه تنها به ضد عوفنی آب می‌پردازد، بلکه ضرر‌های کلر را هم ندارد.
-
استفاده از آب اکسیژنه در خانه داری
آب اکسیژنه در خانه داری مصارف گوناگونی دارد و بعضی مواقع هیچ ترکیب دیگری به این اندازه مؤثر عمل نمی‌کند. اگر آینه را با آب اکسیژنه پاک کنید، دیگر جای لکه روی آن نخواهید دید. در بسیاری از محیط‌های تجاری نیز برای تمیز کردن سطوح آینه کاری شده از ترکیب آب و آب اکسیژنه استفاده می‌کنند.
همچنین می‌توانید از آب اکسیژنه به عنوان سفید‌کننده برای حمام و دستشویی بهره ببرید. این ترکیب یک جرمگیر قوی است و کاشی و سرامیک را برق میاندازد. همچنین از بین برن باکتری‌ها و میکروب‌ها با محلول هیدروژن پراکسید امکان‌پذیر می‌باشد. می‌توان مقدار کمی از آب اکسیژنه را به مایع ظرفشویی برای شستشوی بهتر اضافه کرد. هیدروژن پراکسید همچنین درخشندگی ظرف‌ها را افزایش می‌دهد و به ضد عفونی شدن آنها کمک می‌کند.
اگر لباسی دارید که به خاطر لکه‌های روی آن بلااستفاده شده، می‌توانید از خاصیت سفیدکنندگی آب اکسیژنه برای از بین بردن این لکه‌ها بهره ببرید. همچنین هیدروژن پراکسید در تمیز کردن و درخشندگی پارچه‌های پرده و رومیزی نیز مؤثر خواهد بود. تمیز کردن وسایل بهداشتی مثل مسواک و آب اکسیژنه آنها را از میکروب‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها دور نگه می‌دارد.
انواع آب اکسیژنه
آب اکسیژنه ممکن است با توجه به مورد مصرف و میزان غلظت در دسته‌های مختلفی قرار بگیرد. برای آنکه بهترین نتیجه را از خرید آب اکسیژنه بگیرید، باید هدف خود از خرید آن را مد نظر قرار دهید. برای مثال استفاده از آب اکسیژن با درصد خلوص بالا ممکن است آسیب‌های جبران ناپذیری را به سلامت بدن وارد کند. در ادامه به بررسی برخی از مهمترین انواع آب اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید می‌پردازیم:
آب اکسیژنه خوراکی: آب اکسیژنه خوراکی در دو نوع ۳۵ درصد و ۵۰ درصد در بازار وجود دارد. این آب اکسیژن‌هها به مصارف گوناگونی می‌رسند، اما مهمترین کاربرد آنها در صنایع غذایی است. تولید آب اکسیژنه خوراکی یا آب اکسیژنه فود گرید پرهزینه و زمان بر محسوب می‌شود. بدن انسان نیز آب اکسیژنه خوراکی را به عنوان اولین سد دفاعی برای سلامتی تولید می‌کند.
آب اکسیژنه صنعتی: آب اکسیژنه صنعتی را پرکاربردترین نوع هیدروژن پراکسید در نظر می‌گیرند. این نوع از آب اکسیژنه نیز با غلظت‌های ۳۵ درصد و ۵۰ درصد به فروش می‌رسد. شما باید برای استفاده از آب اکسیژنه صنعتی محتاط باشید، زیرا این نوع از هیدروژن پراکسید حاوی فلزات خطرناک و مواد مضری است که تا مدت‌ها در بافت‌های بدن باقی می‌مانند و سلامتی شما را به خطر می‌اندازند. به همین دلیل نیز این نوع از آب اکسیژنه را از نوع خوراکی آن جدا می‌کنند.
آب اکسیژنه آزمایشگاهی: این نوع از آب اکسیژنه در آزمایشگاه‌ها به منظور تحقیق روی ترکیبات شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه تولید آب اکسیژنه
استفاده از هیدروژن پراکسید در صنعت و زندگی روزمره قدمتی طولانی دارد. این ترکیب از قرن ۱۸ میلادی به عنوان یک محصول تجاری در بازار به فروش می‌رسد. آب اکسیژنه را به روش‌های گوناگونی تولید و روانه بازار می‌کنند. مهمترین این روش‌ها عبارت اند از خوداکسایش و الکترولیز. در ادامه به اختصار درباره این دو روش تولید آب اکسیژنه صحبت می‌کنیم:
روش الکترولیز: در این روش سولفات هیدروژن آمونیوم و سولفوریک اسید با یکدیگر الکترولیز می‌شوند. حاصل این الکترولیز نیز هیدروژن پراکسید خواهد بود. برای بهره بردن از این روش به دمای بالا و فشار پایین نیاز است.
روش خود اکسایش: در این روش نیز مشتقات حاصل از آنتراکینون با هیدروژن واکنش نشان می‌دهند. ترکیب حاصل در مجاورت هوا به هیدروژن پروکسید تبدیل خواهد شد.
روش نگهداری آب اکسیژنه
بهترین روش نگهداری آب اکسیژنه به ظرف آن بستگی دارد. همانطور که پیشتر نیز اشاره کردیم، آب اکسیژنه خیلی سریع خواص خود را از دست داده و تبدیل به آب معمولی می‌شود. به همین دلیل نیز باید در شرایط و ظرف مناسبی از آن نگهداری کنید. البته به طور کلی آب اکسیژنه برای مدت طولانی باقی نمی‌ماند و شما با انتخاب ظرف مناسب تنها میزان مقاومت آن را افزایش می‌دهید. این مایع شیمیایی به نور حساس است و در آفتاب به آرامی به مولکول‌های تشکیل دهنده خود تجزیه می‌شود. مواد مختلفی دیگری، مثل الکل، نیز از چنین خاصیت برخوردار هستند و در مجاورت هوا تجزیه می‌شوند.
پس باید ظرفی را برای نگهداری از آب اکسیژنه انخاب کنید که کمتر در معرض نور باشد. با بسته‌بندی صحیح نیز برای مدت طولانی‌تری می‌توانید خواص آب اکسیژنه را حفظ کنید. شیشه‌های تیره رنگ بهترین نوع ظرف برای نگهداری آب اکسیژنه هستند. زیرا نور به راحتی به این شیشه‌ها نفوذ نمی‌کند و هیدروژن پراکسید سالم می‌ماند. بهتر است کلا ظرف آب اکسیژنه را از نور دور نگه دارید، از این رو زیر زمین و انباری مکان‌های مناسبی برای نگهداری آب اکسیژنه خواهند بود.
همچنین آب اکسیژنه را باید در محیط خنک و دارای تهویه مناسب قرار دهید. فراموش نکنید مواد قابل اشتعال و سوخت را از آب اکسیژنه دور نگه دارید. استفاده از ظروف فلزی برای نگهداری از هیدروژن پراکسید نیز به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود. زیرا فلزات برای تجزیه آب اکسیژنه مثل کاتالیزور عمل می‌کنند.
حمل و نقل مناسب برای هیدروژن پراکسید
شما همچنین باید هنگام خرید آب اکسیژنه و حمل و نقل آن احتیاط لازم را به خرج دهید، چرا که آب اکسیژنه آسیبی به محیط اطراف خود وارد نکند. پیش از هر چیز باید بگوییم درب ظرف آب اکسیژنه باید محکم باشد تا هنگام جا به جایی به بیرون نریزد. برای انتقال آن نیز از جا‌های مسقف مثل داخل ماشین و یا وانتها کامیون‌های سقف دار استفاده کنید. این کار باعث می‌شود تا آب اکسیژنه در معرض نور قرار نکیرد و خاصیت خود را از دست ندهد. پس جا به جایی و حکل و نقل آب اکسیژنه را با وانتهای بدون سقف فراموش کنید. همچنین شرایطی را فراهم کنید تا ظرف هیدروژن پراکسید کمتر تکان بخورد.
فواید آب اکسیژنه برای سلامت انسان
آب اکسیژنه با درصد خلوص پایین نه تنها برای سلامت انسان مضر نیست، بلکه فواید بسیار زیادی هم دارد. این ماده همچنین مورد تأیید سازمان غذا و دارو آمریکا یا همان FDA می‌باشد. البته فراموش نکنید آب اکسیژنه با غلظت بالا در تماس با پوست احتمالا موجب ایجاد سوزش، تاول و قرمزی خواهد شد. ازطرفی دیگر، مراقب باشید آب اکسیژنه هیچوقت با چشمان شما تماس پیدا نکند، زیرا باعث ایجاد آسیب‌های جبران ناپذیری می گردد.
هیدروژن پراکسید در گذشته به عنوان ماده ضد عفونی‌کننده برای بریدگی‌ها، زخم‌ها و سوختگی‌ها مورد استفاده قرار می گرفت، اما امروزه ضد عفونی‌کننده‌های خوب دیگری وجود دارند که جایگزین مناسبی برای آب اکسیژنه محسوب می‌شوند. از جمله فواید آب اکسیژنه برای سلامت بدن انسان می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
درمان بوی بد دهان
در تولید بسیاری از دهان شویه‌ها از آب اکسیژنه بهره می‌برند. زیرا این ماده یک ضد عفونی‌کننده عالی برای باکتری‌های موجود در دهان محسوب می‌شود. البته نباید هیچوقت در استفاده از دهان شویه‌های حاوی هیدروژن پراکسید زیاده روی کنید، زیرا به کشته شدن باکتری‌های مفید دهان می‌انجامد.
درمان گلودرد
بسیاری از افراد برای درمان گلودرد آب اکسیژنه قرقره می‌کنند. این کار تأثیر بسزایی بر از بین رفتن ویروس‌هایی که موجب سرما خوردگی شده‌اند دارد.
درمان موم اضافی گوش
از دیرباز مخلوطی از آب اکسیژنه و روغن زیتون را برای درمان موم گوش مورد استفاده قرار می‌دادند. تنها چند قطره از این ترکیب می‌تواند گوش را پاکسازی کند. می‌توانید بعد از استفاده از آب اکسیژنه و روغن زیتون گوش را با آب گرم شستشو دهید.
سفید کردن دندان‌ها
مثل دهان شویه، آب اکسیژنه در خمیردندان‌های سفید‌کننده نیز وجود دارد. یا اینکه می‌توانید کمی آب اکسیژنه را هنگام مسواک زدن با خمیر دندان خود ترکیب کنید و از نتایج آن شگفت‌زده شوید. آب اکسیژنه دندان‌ها را سفید و به رفع بوی بد دهان کمک می‌کند. همچنین هیدروژن پراکسید رقیق شده در آب نیز مسکنی خوب برای درمان دندان درد محسوب می‌شود.
درمان پوست خشک
آب اکسیژنه درمان عالی برای افرادی است که از خشکی پوست خود رنج می‌برند. برای این منظور کافی است تنها میزان کمی از آب اکسیژنه را به آب وان در حمام اضافه کنید. در همین راستا، هیدروژن پراکسید موجب جوانسازی پوست نیز می‌گردد. اگر از عفونت و قارچ‌های پوستی هم رنج می‌برید، آب اکسیژنه را برای درمان انتخاب کنید.
از بین بردن قارچ پا
آب اکسیژنه می‌تواند در درمان قارچ پا نیز مؤثر واقع شود. این محلول خاصیت ضد قارچ دارد و به از بین رفتن قارچ پا و همچنین پیشگیری از آن کمک می‌کند. مقداری از هیدروژن پراکسید را در ترکیب با آب به قسمتی از پا که قارچ گرفته بزنید.
رفع بوی بد بدن
می‌توانید با کمک آب اکسیژنه و صابون در خانه دئودورانت ضد عرق درست کنید. ترکیب هیدروژن پراکسید و صابون را در ظرف رولی ریخته و مثل دئودرانت و یا اسپری به زیر بغل خود بزنید. البته نباید در استفاده از این ترکیب زیاده روی کنید. به طور کلی برای استفاده از آب اکسیژنه به منظور رفع بیماری و یا سلامتی حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید تا از بروز مشکلات جدی و خطرات پیشگیری نمایید.
ویژگی های آب اکسیژنه
از ویژگی‌های آب اکسیژنه می‌توان به رنگ آن اشاره کرد. آب اکسیژنه یا آبی کمرنگ و یا مثل آب بی رنگ است. طعم این مایع به تلخی می‌زند و در تماس با پوست موجب بروز تاول می‌گردد. هیدروژن پراکسید را می‌توانید با آب، الکل و اتر ترکیب کنید. نقطه انجماد این مایع و درمان جوش آن نیز ۱۵۰ می‌باشد. آب اکسیژنه یک ترکیب شیمیایی است که از پیوند‌های دیامغناطیس، قطبی و غیر قطبی به وجود می‌آید و ماهیت اسیدی دارد.
همانطور که گفتیم، چگالی هیدروژن پراکسید در مقایسه با آب بیشتر است. بهتر است آب اکسیژنه را در ظروف شیشه‌ای و یا پلاستیکی تیره نگهداری کنید تا از تجزیه آن جلوگیری نمایید. نور آفتاب تجزیه آب اکسیژنه را تسریع می‌بخشد. پس آن را از مجاورت نور نیز دور نگه دارید.
خطرات استفاده از آب اکسیژنه
هیدروژن پراکسید یک اسید خورنده است که در تماس با پوست دست به آن آسیب می‌زند. همچنین ممکن است از ترکیب آب اکسیژنه و مواد آلی انفجار رخ دهد. اگر قصد دارید از آب اکسیژنه برای مصارف خانه داری و خانگی بهره ببرید، حتماً باید غلظت‌های بسیار پایین آن را خریداری نمایید و یا آن را با آب رقیق کنید.
همچنین آب اکسیژنه در تماس با چشم و نواحی مخاطی مثل بینی و گلو موجب تورم، قرمزیف خارش و تاول خواهد شد. هیدروژن پراکسید را خصوصاً از دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا مصرف خوراکی آن بسیار خطرناک است و موجب آسیب رسیدن به دستگاه گوارش می‌شود. آب اکسیژنه را همیشه از مواد قابل احتراق دور نگه دارید. این مایع شیمیایی بسیار واکنش‌پذیر است و ممکن است در مجاورت این مواد منفجر شود.
همچنین ظرف نگهداری آب اکسیژنه باید مناسب باشد تا موجب بروز خطر نگردد. با وجود فواید سلامتی بسیار، آب اکسیژنه را برای بهبود سیستم گوارشی مورد استفاده قرار ندهید. وقتی با آب اکسیژنه کار می‌کنید دستکش بپوشید. آب اکسیژنه با خلوص بالا خیلی سریع پوست را می‌سوزاند. اما به طور کلی آب اکسیژنه با غلظت پایین خطر خاصی برای سلامت انسان ایجاد نمی‌کند و می‌توانید آن را به راحتی از فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها تهیه نمایید.
کلام آخر
آب اکسیژنه که نام دیگر آن هیدروژن پراکسید می‌باشد، مایعی بی‌رنگ و چگال‌تر از آب است که ماهیت اسیدی دارد. این مایع شیمیایی در مجاورت نور خورشید به سرعت تجزیه شده و به آب معمولی تبدیل می‌گردد. هیدروژن پراکسید خاصیت ضد عفونی کنندگی، اکسید کنندگی و سفید کنندگی دارد و به همین جهت برای مصارف گوناگونی از آن بهره می‌برند. از جمله مهمترین کاربردهای آب اکسیژنه می‌توان به وجود آن در صنایع نساجی، تولید کاغذ، معدن، کشاورزی، نفت و گاز، غذایی و آرایشی و بهداشتی اشاره کرد.
این مایع کاربردی می‌تواند خطراتی نیز برای ما داشته باشد. آب اکسیژنه با خلوص بالا در تماس با پوست انسان موجب تورم، تاول و قرمزی خواهد شد. آب اکسیژنه را در پزشکی و داروسازی نیز مورد استفاده قرار می‌دهند. اما بهتر است از مصرف سر خود آن جدا بپرهیزید. می‌توانید آب اکسیژنه را با قیمت مناسب و کیفیت بسیار بالا از دیجی شیمی خریداری نمایید.